modulair
Artikel: Leefstijl als medicijn
Leestijd: 2 min | Tekst: dr. Marjan Nijkamp en dr. Trijntje Völlink
Leefstijl als medicijn bij Diabetes
Een terugblik op het symposium en vooruitblik op een bestendige route naar gezondheid
06
We weten het allemaal zo goed. Leefstijlproblematiek ontstaat uit ongezonde eetpatronen, weinig bewegen, stress en onvoldoende slaapkwaliteit. Onze omgeving (fysiek, sociaal, economisch en politiek) is daarbij allerminst helpend. Zo is ons brein niet gunstig voorgeprogrammeerd, bewustere keuzes lijken soms minder ‘gezellig’ en economisch is de ongezonde slok en hap vaak de voordeligste. Een gezonde leefstijl zou het ‘nieuwe normaal’ moeten zijn, maar het lijkt soms een Mission impossible.
Samen met Bas van de Goor en zijn Foundation organiseerden we het symposium ‘Leefstijl als medicijn bij Diabetes’ om deze uitdaging aan te gaan. Diabetes vraagt 24/7 een leefstijlaanpassing en het levenslang volhouden van gezonde leefstijlroutines. Een aandoening waarbij je zoveel kennis moet hebben om de hele dag door weloverwogen beslissingen te maken over je gezondheid, vraagt veel discipline en aanpassingsvermogen. Mensen die erin slagen hun diabetes goed te managen zijn wat ons betreft dé experts in het hanteren van een gezonde leefstijl.
Alle expertises bij elkaar
Ruim 80 genodigden beleefden een exclusieve middag met bewogen sprekers, goede gesprekken, nieuwe ontmoetingen en leerzame inzichten in Theater Royal in Heerlen, een broedplaats voor kennisontwikkeling, inspiratie en samenwerking. Leefstijlstrijders, mindset masters, zorgprofessionals, vitaliteitscoaches, morele leefstijlapothekers, ervaringsdeskundigen, brein- en gedragsdeskundigen kwamen hier samen op 23 november jl. Iedereen met persoonlijke ideeën over de beste aanpak vanuit eigen overtuigingen en expertise. Dat er een duurzamere route naar gezonde leefstijl nodig is - daar is iedereen het over eens, maar de route lijkt versnipperd en moeizaam. Het symposium nodigde uit om met elkaar te verbinden, te luisteren naar elkaars succes- èn faalverhalen.
Professor Erik Scherder nam ons mee in zijn pleidooi richting overheid (macro) en zijn expertise op breinniveau (micro). Wim Tilburgs deelde zijn persoonlijke omkeersucces en zijn missie om mensen over de streep te trekken. Saïda Assagraui zette ons in beweging en aan het zweten to practice what you preach. Professor Ingrid Steenhuis legde uit hoe leefstijlaanpassing een ingewikkeld proces van gedragsverandering inhoudt in een omgeving die vaker lijkt tegen te werken dan bevordert. Trijntje Völlink en Manja Schroen deden ons voor hoe om te gaan met weerstand van een cliënt en de reparatiereflex als professional. Hoe kom je daarbij van worsteling naar dans? Hoe blijf je een begripvolle partner als coach/zorgprofessional om samen de kleine -maar zo essentiële- stapjes in gedragsverandering te kunnen maken?
‘Het gaat lukken omdat jij het zelf belangrijk vindt’
Gedragsverandering is niet een kwestie van een keer een instructie geven. Nee, het gaat lukken omdat jij het zelf belangrijk vindt. Met motivatie vanuit jezelf is de kans het grootst dat je een gezonde leefstijl volhoudt. Vaak hebben we daar ondersteuning en inspiratie bij nodig; om gemotiveerd te raken, ander gedrag te initiëren, dit gedrag vol te houden en te verankeren in onze dagelijkse routines. Een (blijvende) gedragsverandering manifesteer je dus niet door waarschuwen, bestraffend toespreken of voorlichten, maar wel door zonder oordeel aan te sluiten bij de beleving, de uitdagingen en mogelijkheden van het individu. Er is dan ook geen ‘one size fits all’ aanpak. Voor de ene persoon is de sociale omgeving het meest uitnodigend om het gewenste gedrag te vertonen: ‘mijn kind wil fietsen - ik wil met mijn kind zijn’. Voor de ander gelden andere motieven: ‘ik wil graag naar buiten – ik houd ervan lekker op mezelf te zijn in de natuur’. Last but not least deelde dichter Merlijn Huntjens zijn take home messages en liet ons met een traan op de wang van het lachen het Theater Royal verlaten. En ja,… Lachen…., dat is ook heel gezond .. !!!
dr. Marjan Nijkamp en dr. Trijntje Völlink
‘Een gedragsverandering manifesteer je niet door waarschuwen, bestraffend toespreken of voorlichten, maar wel door zonder oordeel aan te sluiten bij iemands beleving, diens uitdagingen en mogelijkheden’
Aftermovie bekijken?
Het symposium wordt als onderwijsmateriaal aangeboden aan studenten Psychologie en Gezondheidswetenschappen, zodat de nieuwe lichting psychologen en gezondheidswetenschappers goed geïnformeerd kunnen werken aan toekomstige interventies en begeleiding binnen de Leefstijlgeneeskunde en Diabeteszorg. De presentaties zijn afzonderlijk te bekijken op onze website.
Meer lezen over het onderzoek op dit gebied?
Door gezond te eten en voldoende te bewegen kunnen mensen hun medicatie verminderen of er zelfs helemaal mee stoppen. Maar doe het maar eens, een leven lang niet zondigen. Hoe houd je dat vol? Marjan Nijkamp, universitair docent Gezondheidspsychologie, doet er onderzoek naar.
Leestijd: 2 min | Tekst: dr. Marjan Nijkamp en dr. Trijntje Völlink