Techniek dient de DIDACTIEK in onderwijs- innovatie
Ons onderwijs vindt grotendeels online plaats. Techniek speelt daar een rol in, maar zéker niet de hoofdrol, vindt onderwijstechnoloog Iwan Wopereis van Expertisecentrum Onderwijs (ECO). “ECO zorgt ervoor dat het afstandsonderwijs zo goed mogelijk is ingericht. Daarbij staat didactiek altijd centraal:
'wat moet de student leren, hoe kun je kennis efficiënt overbrengen, hoe begeleid je studenten bij het leren en welke techniek is daar dan bij nodig?'
Iwan Wopereis
Onderwijstechnoloog van Expertisecentrum Onderwijs
Leestijd: 3 minuten
Beeld: Bas Oberndorff Tekst: Irene van Wesel
Innovatief onderwijs
'Vanuit die didactiek kijken we naar vernieuwing van het onderwijs. Door synchroon online onderwijs aan te bieden in een virtuele klas bijvoorbeeld, ontstaan er uitgebreide interactiemogelijkheden die het leren ten goede komen. We richten het onderwijs in op basis van de uitkomsten van interne en externe onderzoeken. Er is echter niet altijd bewijs voorhanden dat iets werkt. Soms is het pionieren omdat het onderzoek er nog niet is. We maken echter altijd onderbouwde keuzes.'
Iwan op hoofdkantoor Open Universiteit in Heerlen
Lerende organisatie
Om kennis te verwerven doen we mee aan allerlei projecten, bijvoorbeeld van SURF. 'In het project BISON onderzoeken we de toepassing van geavanceerde werkvormen in synchroon online onderwijs. Hoe stimuleer je het samenwerkend leren in de virtuele klas? Dat kan bijvoorbeeld door zogenaamde break-out rooms in te richten waar studenten na de instructie in groepjes aan het werk gaan. Zo ontstaat er veel meer interactie.'
Ook binnen het Versnellingsplan Onderwijs-innovatie met ICT, een samenwerking tussen
hogere onderwijsinstellingen, vindt veel onderzoek plaats. 'De Open Universiteit neemt onder andere deel aan de zone docentprofessionalisering. Het doel is om de docent te informeren en mogelijkheden te bieden om het onderwijs te verbeteren met behulp van ICT. Daar betrekken we ook studenten bij. Het onderwijs draait immers om de student. We willen daarom graag naar hun ervaringen en wensen luisteren.'
Onderwijs tijdens coronacrisis
'De kennis die we afgelopen 36 jaar vergaard hebben, zijn we in de coronacrisis bewust gaan delen met andere organisaties.' Daarvoor is aan het begin van de intelligente lockdown de DDguide opgezet: een online platform waarop docenten informatie kunnen vinden over online didactiek en techniek. 'Met de DDguide laten we onze expertise zien, bijvoorbeeld op het gebied van het maken en verzorgen van online onderwijs. En dat we genomineerd zijn voor een Computable Award (zie kader) is erg leuk. Ik zie dat als een stukje waardering en erkenning voor al ons werk.'
Webinars
In het kader van de DDguide zijn ook een aantal webinars georganiseerd. Die zijn inmiddels meer dan 100.000 keer aangeklikt. 'Het organiseren van die webinars was best spannend: werkt alles wel, is het geluid en de verbinding goed? Ondanks dat we veel ervaring hebben met virtuele klassen, is zo’n webinar voor honderden kijkers toch anders. In totaal hebben meer dan 2000 kijkers de webinars live gevolgd, gemiddeld zo’n 250 per aflevering. Best iets om trots op te zijn.'
‘ER IS ECHTER NIET ALTIJD BEWIJS VOOR HANDEN DAT IETS WERKT. Soms is het pionieren omdat het onderzoek er nog niet is’
Invloed van de coronacrisis
De coronacrisis is ook voor ons niet altijd even gemakkelijk. Hoewel veel onderwijs online plaatsvindt, zijn er bijvoorbeeld toch veel toetsen die normaal in de studiecentra worden afgenomen. 'We hebben daarin moeten zoeken: kun je een toets vervangen door een werkstuk of mondeling online doen bijvoorbeeld? Hoe kun je het proces efficiënt laten verlopen en zadel je een docent niet op met honderd werkstukken om na te kijken? Alternatieven moeten wel haalbaar zijn.'
Online toetsen en portfolio’s
'Naar de toekomst toe denk ik dat online toetsen een enorme vlucht zal nemen bij veel onderwijsinstellingen en bedrijven. De ontwikkeling van online toetsen zal door de coronacrisis versnellen. Ik denk ook dat er uiteindelijk een einde komt aan de summatieve kennistoetsen, het portfolio wordt als bewijslast veel belangrijker. Je laat daarin zien dat je bepaalde (academische) vaardigheden beheerst. Het gaat immers niet om de reproductie van kennis, maar om te laten zien dat je die kennis kunt toepassen. En dat kun je multimediaal en online vastleggen.'
Serious games
Interessant is ook de ontwikkeling van serious games. 'Serious gaming is een van de manieren om complexe vaardigheden aan te leren. Dat doe je in een gesimuleerde context met spelelementen die de student motiveren om te leren. Bij de Open Universiteit hebben we al heel wat serious games, bijvoorbeeld in de vorm van een snuffelstage bij Inleiding in de psychologie. Via diverse scenario’s maak je kennis met de praktijk en het oplossen van authentieke problemen. We noemen ze ook wel professional games, omdat ze je voorbereiden op de beroepspraktijk. Door een game af te sluiten heb je laten zien dat je bepaalde vaardigheden beheerst.'
Het belang van feedback
'Wij doen we veel om het onderwijs te innoveren. We waarderen de mening van onze studenten want daar leren we heel veel van. Feedback is dus altijd van harte welkom.'
AWARDS
Jaarlijks reikt het Ict-vakblad Computable de Computable awards uit. Dit jaar zijn drie initiatieven van de OU genomineerd te weten DDguide, RAGE en Testomat. Stemmen kan tot 1 nov.
01
Over DD Guide, uit het juryoordeel
"Een nieuwe digitaal opleidingsblok ontwerpen is natuurlijk uitdagend en spannend".
Op 15 maart jongsleden werd het onderwijs voor de leeuwen gegooid, ineens moesten we online gaan lesgeven. Onderwijs heeft nu niet bepaald de naam ict-minded te zijn en veel onderwijsmensen moesten ineens totaal omdenken en hun werkwijze totaal anders aanpakken. Een project zoals DDGuide gaf aan onderwijsmensen houvast. Vanuit dit perspectief zou een eventuele Computable Award ook als een soort van oeuvreprijs voor het onderwijs gezien kunnen worden.