modulair
Leestijd: 2 min | Tekst: Dominique Knols en Lucie Bastiaens | Fotogafie: OU-archief en internet
Het jaar 1984:
een bijzonder jaar
02
Op 26 september 1984 werd de Open Universiteit officieel opgericht. Vanaf het begin hadden wij een unieke missie: onderwijs bieden dat niet afhankelijk was van de traditionele structuren zoals fysieke aanwezigheid of voltijdse studie. Ons 'onderwijs op afstand', met de voor die tijd ongekende innovatieve onderwijstechnieken, was – en is nog steeds - een antwoord op de vraag naar flexibele studiemogelijkheden. We legden de basis voor de online en digitale leeromgevingen die we vandaag de dag kennen. Oorspronkelijk bedoeld voor tweedekans studenten, tegenwoordig passend bij iedereen die zich wil groeien, een maatschappelijke bijdrage wil leveren, en zich wil ontwikkelen naast werk en privéleven.
Een cruciaal jaar voor onderwijs en technologie
Vanaf 1984 kwamen de technologische ontwikkelingen in een stroomversnelling. Een van de meest symbolische gebeurtenissen was de lancering van de Apple Macintosh, de eerste ‘personal computer‘ die populair werd onder een breder publiek. Hoewel computers in die tijd nog niet direct werden gebruikt voor online onderwijs, was de Macintosh een voorbode van de digitalisering die in de jaren daarna plaatsvond. De grafische gebruikersinterface en het gebruiksgemak maakten computers toegankelijker voor de gemiddelde gebruiker, wat later van belang bleek voor de opkomst van digitaal leren.

De Macintosh-commercial die in januari 1984 werd uitgezonden tijdens de Super Bowl was geïnspireerd door George Orwell's dystopische roman 1984, en maakte duidelijk dat technologie de kracht had om gevestigde systemen en manieren van denken te doorbreken. Dit was ook de geest waarin de Open Universiteit werd opgericht: een instituut dat het traditionele onderwijsstelsel wilde doorbreken en kennis toegankelijker wilde maken.
Wat weet jij nog uit 1984?
Stormloop aanmeldingen

Opname wervingsspotje met Diewertje Blok

Uitreiking eerste cursuspakket door Koningin Beatrix

Eerste voorlichtingsbrochure

De beeldplaat
Op 6 januari 1984 wordt in het NOS-journaal de komst van de Open universiteit (toenmalige schrijfwijze) aangekondigd. Binnen diezelfde week komen er al zo’n 1.400 telefonische verzoeken om informatie binnen.
In mei 1984 start de eerste echte voorlichtingscampagne. Tot dat moment hebben zo’n 12.000 aankomende studenten al hun belangstelling voor een of meer cursussen kenbaar gemaakt. De eerste jaren kreeg de Open Universiteit zo’n 40 uur gratis zendtijd (jaarlijks) van de NOS De wervingsspotjes werden dikwijls op bijzonder gunstige momenten uitgezonden, zoals tijdens de rust van een Europa-cup-voetbalwedstrijd.
Op 26 september 1984 verricht Koningin Beatrix de officiële opening van de OU, waarbij zij aan de prille lichting studenten de eerste cursuspakketten uitreikt, veelal net van de drukpersen verschenen. Al snel ontstond er een enorme wachtlijst doordat de cursusproductie fors achter lag op de vraag, en het gretige bestelgedrag van enthousiast stapelende studenten.
Ter gelegenheid van de officiële opening verschijnt ook een van de eerste voorlichtingsbrochures: Eigenwijs studeren aan de Open universiteit – een serie portretten van de eerste studenten aan de Open universiteit.
In april 1984 verschijnt het binnen de OU als ‘klassiek’ geldende boek ‘Met de cursus als bouwsteen’. Studenten konden tot op zekere hoogte zelf hun opleidingen opbouwen uit losse cursussen. Deze vrijheid was destijds uniek binnen het academisch onderwijs.
Meteen ook vanaf de start in 1984 kunnen studenten in een van de (toen 18) studiecentra, en met behulp van speciale apparatuur, de zogeheten ‘beeldplaat’ gaan bekijken. De beeldplaat maakt dan deel uit van, naast de schriftelijke onderwijsmaterialen, de zogenoemde additionele leermiddelen. Aan de hand van audio en video kan de leerstof aanvullend worden verlevendigd of opdrachten ermee worden uitgevoerd.
Tekst: Dominique Knols en Lucie Bastiaens | Beelden: OU-archief en internet