Hoe studie en privé met elkaar verweven raakten
Rouw, persoonlijke groei en welbevinden
Foto: Sam Rentmeester Fotografie
Fotografie: Rikkert Harink
Tekst: Anne-Marie Beelaerts van Emmichoven
In september dit jaar publiceer ik in België, in het vakblad ‘Klinische psychologie’, een artikel over onderzoek naar rouw, persoonlijke groei en welbevinden. In dit onderzoek heb ik een groep jonge weduwen onderzocht. Uit dat onderzoek blijkt dat persoonlijke groei samenhangt met een hoger welbevinden. Alledaagse steun is, onafhankelijk van de overige vormen van sociale steun, positief geassocieerd met persoonlijke groei, en sociale ondersteuning bij problemen laat een negatieve associatie zien.
Doorzettingsvermogen Het ontwikkelen van dit onderzoek ging voor mij, net als het leven zelf, niet vanzelf. Maar door doorzettingsvermogen, geduld en vooral passie voor dit onderzoeksonderwerp heeft dat uiteindelijk toch geleid tot een publicatie. Dit proces startte direct na mijn afstuderen in 2018. Ik werd gevraagd door Prof. dr. Nele Jacobs, hoogleraar Levenslooppsychologie, en dr. Sanne Peeters, docent Levenslooppsychologie, om mijn afstudeerscriptie te bewerken tot een wetenschappelijk artikel. Door hun kennis en ervaring heb ik de weg leren kennen in de wereld van wetenschappelijk onderzoek. Deze wereld kent zijn eigen regels, maar gelukkig blijkt dat die toch samen te kunnen gaan met hartkwaliteit. Ik hoop door de publicatie met name vakgenoten te inspireren op het gebied van rouw en persoonlijke groei. Pijn en verdriet Persoonlijke groei en rouw lijken te ‘wringen’, maar door mijn persoonlijke ervaring hiermee voelde ik de noodzaak dit onderwerp nader te onderzoeken. Op 21 september 2015 werd ik zelf jonge weduwe toen mijn partner overleed aan de gevolgen van een verkeersongeluk. Mijn wereld stond volledig op zijn kop. Op 46-jarige leeftijd was ik plotseling weduwe en alleenstaande moeder van onze destijds 8-jarige dochter. Naast het regelen van de praktische zaken had ik geen andere keus dan te zoeken naar een nieuwe weg met mijzelf. Ik wilde daarbij vooral op zoek naar wie ik echt was. Tijdens het lopen van die weg kwamen vanuit openheid heden, verleden en toekomst in volle confrontatie naar boven. Dat was een pijnlijk en verdrietig proces, maar uiteindelijk bracht het rust. Een belangrijke bijdrage bij dat pad was de ontmoeting met het Tibetaans boeddhisme. Zij bezitten vanuit hun eeuwenoude traditie inzichten over hoe onze sterfelijkheid een directe relatie heeft met een leven vol aandacht en intensiteit, en omgekeerd. Aan die bijdrage had ik behoefte. Het volgen van een tweejarig pad van studie en meditatie in die traditie gaven mij de kennis. Aansluitend daaraan heb ik vorig jaar een stukje geschreven over rouwverwerking in het boek, ‘Op de Golven van Geboorte en Dood’, van Sebo Ebbens, Tibetaans Boeddhist. Dat is met de bijbehorende website https://goedlevenensterven.nl een verrijkend boek over leven en sterven. Vanuit de persoonlijke ervaring dat er rondom verlies nog een zekere taboe is binnen onze samenleving, pleit ik voor meer onderzoek op dit gebied.
Gedrevenheid versus objectiviteit Het verlies van mijn partner was in dezelfde maand dat ik mijn bachelor psychologie behaald. Vanuit mijn wens los te komen uit het verlies en mijn behoefte mijn leven opnieuw vorm te geven, wilde ik graag verder studeren. Vanuit mijn overtuiging van een leven lang leren en mijn hang naar positieve psychologie, koos ik voor de richting levenslooppsychologie. Ondanks, of misschien dankzij het verlies, verliep de studie voorspoedig en belandde ik eind 2017 in de scriptiefase. De keuze voor mijn scriptieonderwerp ‘persoonlijke groei en rouw onder jonge weduwen’ lag dicht mijn hart, en sloot goed aan bij een grootschalig onderzoek naar persoonlijke groei binnen de Open Universiteit. Dat ik mee mocht doen, voelde ik als een groot vertrouwen richting mij vanwege het kwetsbare lijntje tussen mijn persoonlijke ervaring en de wetenschap. Mijn gedrevenheid voor het onderwerp was in mijn voordeel, het behoud van objectiviteit een uitdaging. Met de juiste ondersteuning door mijn begeleiders en het eigen besef hierover ben ik in augustus 2018 afgestudeerd. Gezien de omstandigheden was dat een persoonlijke mijlpaal, waar ik – daarop terugdenkend – me tot op de dag van vandaag goed over voel. Inmiddels ben ik bijna twee jaar werkzaam als psycholoog binnen de SGGZ en wordt mijn artikel gepubliceerd in België. Bewustzijn Het verlies heeft me vooral geleerd vriendschap met mijzelf te sluiten om vandaar uit een goede moeder te zijn, en er echt te zijn voor de mensen om mij heen. Daarbij wisselen pieken en dalen elkaar af. Ook heb ik geleerd te leven vanuit mijn gevoel en daarin de onzekerheid van het bestaan te omarmen. Het studie- en publicatieproces hebben mij geleerd geduldig te zijn, niet op te geven, te zien dat meerdere routes mogelijk zijn, te zien dat teamwork essentieel is, en te beseffen dat het onmogelijk is dit vol te houden zonder hartkwaliteit voor de zaak. Leven met verlies maakt dat ik bewust in het leven sta en keuzes maak over wat er echt toe doet en wat niet, elke dag weer. goedlevenensterven.nl
Dankjewel Anne-Marie Beelaerts van Emmichoven voor het delen van dit verhaal!
Meer verhalen van verandering kun je lezen op www.ou.nl/verander