De Open Universiteit bestaat 35 jaar. In eerdere edities schonken we al aandacht aan diverse lustrumactiviteiten. In 2020 blikken we aan de hand van beeldmateriaal nog eens terug. We beginnen bij de oprichting van de OU en de huisvesting: de eerste kantoren en onze eerste studenten. Frans Bogaert, jarenlang hoofdredacteur van Modulair en zeer betrokken bij het archiveren van OU-materiaal/museum vertelt graag …
Deel 1: Oprichting, huisvesting en logistiek
Stormloop aanmeldingen en wachtlijsten
In het NOS-journaal van 6 januari 1984, werd aandacht besteed aan het wetsontwerp Open Universiteit. De daaropvolgende week, kreeg de kwartiermakersploeg zo’n 1400 telefoontjes te verwerken. Nog voordat de eerste echte voorlichtingscampagne in mei 1984 van start ging, hadden zich al 12.000 belangstellenden gemeld!
Na het TV-spotje dat uitgezonden werd tijdens de pauze van de Europacup-II-finale in mei 1984 moest de Open Universiteit zo’n 20 telefoonlijnen openhouden voor de vele informatieaanvragen. De feitelijk nog te starten nieuwe universiteit moest toen grote aantallen studenten op wachtlijsten plaatsen omdat de cursusontwikkeling de grote vraag simpelweg niet kon bijbenen.
This video has been disabled until you accept marketing cookies. Manage your preferences here or directly accept targeting cookies.
Bestuursvoorzitter Leibbrandt over de start van de Open Universiteit
This video has been disabled until you accept marketing cookies. Manage your preferences here or directly accept targeting cookies.
Stormloop aanmeldingen (Journaal Fred Emmer)
De eerste student
Koningin Beatrix overhandigt, als onderdeel van de openingsplechtigheid, de Basiscursus recht aan een student van de eerste lichting.
Het tijdig gereedkomen van deze eerste cursus was lange tijd inzet van een weddenschap binnen de OU-muren. Veel medewerkers vreesden dat bij de uitreiking een dummy gebruikt zou moeten worden.
Tijdens de officiële opening op 26 september 1984, in de Stadsschouwburg in Heerlen, signeerde Koningin Beatrix als eerste ons gastenboek. Het speciaal ontworpen en in leer gestoken boek werd daarna nog zo’n drie jaar gebruikt als gastenboek voor bestuurders van andere universiteiten en ministers, die onze instelling bezochten.
Op 10 april 1985 reikte minister Deetman in Zoetermeer de eerste certificaten uit aan vijf afgestudeerden. Uit een cohort van 1800 studenten was twee derde geslaagd voor de Basiscursus recht, waaronder Gerlof Meijer, zie ook de rubriek Hoe is het nu met…
This video has been disabled until you accept marketing cookies. Manage your preferences here or directly accept targeting cookies.
Onze eerste medewerkers
In de kwartiermakersfase tussen 1982 en 1984 was het personeelsbestand zo’n 50 man groot. Deze eerste lichting bestond uit: College van bestuur, Cursusontwikkeling, Stafafdelingen, Stafbureaus, Beleidsvoorbereiding, Evaluatie, Onderzoek en Externe Zaken.
Harrie Ummels (linksbovenaan, bestuurssecretaris) vertelt enthousiast: “Begin jaren 90 was Villa Zomerweelde het ‘headquarters’ van de Open Universiteit. De thuisbasis van het College van bestuur en de afdeling Algemene en bestuurlijke zaken (ABZ). Op de foto staat de leiding en medewerkers van m.n. ABZ. Inmiddels zijn dit veel oud-collega’s, maar herkenbaar (ondanks de fraaie haarmode van die tijd!) ook een aantal ‘diehards’ die er nog steeds voor de OU en haar studenten zijn. Veel vrolijke gezichten toen, en nu nog steeds”.
Onze eerste gebouwen
Op 2 december 1981 werd het bestuursgebouw villa Zomerweelde (voormalige woning directeur Oranje-Nassau-mijnen) formeel geopend door Jos van Kemenade, destijds minister van Onderwijs en Wetenschappen en een van de bevlogen medewegbereiders van de Open Universiteit tijdens zijn bewindsperiode in het kabinet Den Uyl (1973-1977).
De keuze voor de villa Zomerweelde als bestuursgebouw was mede ingegeven door de ligging van twee hectare landgoed achter het pand. In september 1983 kon dan ook het startsein voor de nieuwbouw worden gegeven. Als uitgangspunt voor de naamgeving van de gebouwen zou worden gekozen voor (verwijzingen naar) plaatsen waar zusterinstellingen waren gevestigd. Zo werden achtereenvolgens opgeleverd: Milton Keynes in 1984 (zie foto); Hagen in 1985; Athabasca in 1986; Madrid in 1989; Chiba en Pretoria beide in 1993.
Villa Zomerweelde werd verkocht en daarvoor in de plaats kwam in 2001 een nieuw bestuursgebouw op de campus: Bologna. Het gebouw werd officieel geopend door toenmalig minister van Onderwijs Maria van der Hoeven.
Studiecentrum/studiecentra
Ervaringen met de Britse Open University (1971) hadden geleerd dat onze afstandsstudenten beroep moesten kunnen doen op begeleiding, ondersteuning en faciliteiten in hun directe omgeving. De criteria voor het inrichten van een landelijk netwerk werden: geografische verdeling; goede bereikbaarheid; in elke provincie minstens één centrum; gunstige huisvestingsvoorwaarden. Uit deze criteria vloeide het lange tijd ‘heilige’ getal van achttien studiecentra voort (met zes centra in Vlaanderen). Op dit moment telt de Open Universiteit elf studiecentra.
“In Groningen hebben we als studiecentrum op verschillende plaatsen gezeten zoals het historisch pand in de Oude Boteringestraat 24. Naast het faciliteren van de studenten organiseerden wij tientallen bijeenkomsten, uitreikingen, monumentendagen, ballonvaarten, feesten met life bands, dichters, Fatale Vrouwen en chocolade happiness bijeenkomsten. Zeker bekend waren de optredens van … Het is werkelijk een caleidoscoop aan activiteiten die door ons als OU-ers in de afgelopen 35 jaar in Groningen is ingekleurd in deze stad!”
Caroline visser, beheerder van studiecentrum Groningen (vanaf 1984)
This video has been disabled until you accept marketing cookies. Manage your preferences here or directly accept targeting cookies.
Bouw en uitbreiding campus Heerlen
Studiecentrum Vlissingen
Campus Heerlen
Logistiek: toen en nu
Het cursusmateriaal werd verzameld, ingepakt en opgestuurd vanuit de verzendhal. Via de post viel het bij de studenten op de mat. Met een vrachtwagen en later een busje werden de studiecentra van voorraad voorzien.
Nota bene: de in dit artikel genoemde objecten zoals eerste cursus, dummy en gastenboek plus het vele fotomateriaal worden in een (museum)depot van de Open Universiteit gekoesterd als bijzondere artefacten.