modulair
Rubriek: De Hoogleraar
Leestijd: 2 min | Tekst: Yvette Kuiper | Fotografie: Laura Knipsael
'We kennen de kaders voor geluk én de opbrengsten ervan steeds beter'
Een nieuwe leerstoel, een nieuwe hoogleraar, een nieuw geluid.
09
Martijn Burger is vanaf juli bijzonder hoogleraar Economics of Happiness. Hij doet onderzoek naar misschien wel het belangrijkste onderwerp: geluk. Het wetenschapsveld is pas zo’n vijftig jaar oud en veranderde de laatste 10 tot 20 jaar sterk. ‘We ontrafelen steeds meer op individueel niveau,’ legt Martijn uit, ‘en ontdekken wat werkt voor wie onder welke omstandigheden. Dan kun je betere kaders scheppen, als overheid of werkgever.’
Kwaliteit van leven
Waar wordt een mens gelukkig van? Allereerst moeten we het verschil kennen tussen geluk en plezier. Plezier is een onderdeel van geluk, maar is minder duurzaam van aard. Geluk wordt wel omschreven als de ervaren kwaliteit van leven of de mate waarin iemand zich meestal prettig voelt en tevreden is met het leven als geheel. Een dak boven je hoofd en genoeg eten zijn bijvoorbeeld vereisten. De kleine genoegens in het leven zijn onder die omstandigheden wel de momenten waarop we geluk ervaren.
Is geluk te koop?
Het vervullen van de basisbehoeften veiligheid, beschutting en voedsel zijn vaak gerelateerd aan werk. Met een goed inkomen kun je deze dingen betalen. Martijn: ‘Uit data blijkt een hoger inkomen vaak een hoger geluksniveau te brengen. Je kunt meer doen waar je gelukkig van wordt. Boven de 65.000 euro per jaar is die koppeling minder sterk. Meer inkomen maakt de meeste mensen dan niet gelukkiger. Onder andere omdat banen die meer opleveren vaak ook meer van tijd vragen. Dat kan andere zaken verstoren.’
‘Ommetjes met de hond, de eerste kop koffie in de morgen, een warm bad, uit eten met mijn vriendin en familie. Ook voor mij zit geluk vaak in kleine dingen.’
#DenkOpen
Vrienden en familie
Martijn ziet dat we de sociale factor vaak onderschatten. ‘Het hebben van waardevolle contacten is een belangrijk onderdeel van geluk. Eenzaam zijn werkt hard tegen geluk in. Social media zijn voor mensen die moeilijk contact leggen niet de oplossing. Ze zien hier juist vaak een uitvergroting van het bruisende leven van anderen. Hoe maken we het deze mensen dan wel makkelijk om contacten te leggen? Met buurthuizen, maatjes of door bepaalde banen? Want de relatie tussen werk en sociale contacten is ook sterk. Dat zijn vragen waar ons veld antwoorden op wil geven. Hoe schep je de kaders zodat meer mensen zichzelf gelukkig kunnen maken?’
Ongelijkheid
Niet alleen op social media vergelijken mensen zichzelf met elkaar. Mensen zijn gevoelig voor rangorde. Is het gras van de buren heel veel groener? Dan ben je minder snel tevreden met je eigen situatie. In grote datasets zie je dit duidelijk terug. ‘In een land waar de inkomensverschillen en leefomstandigheden sterker verschillen loopt ook de ervaren kwaliteit van leven veel sterker uiteen. De verschillen tussen rijk en arm nemen mondiaal toe. Het is interessant om te zien wat dit op de lange termijn gaat betekenen voor het ervaren geluk. Dat geldt ook voor andere zaken die ons leven veranderen, zoals de klimaatverandering en recent covid.’
Wat levert geluk op?
Geluk wordt al langer onderzocht, maar pas sinds kort wordt er veel onderzoek naar gedaan. ‘We begrijpen steeds beter hoe organisaties en de overheid kunnen bijdragen aan een groter geluk voor een groter aantal mensen. En we kennen de opbrengsten van geluk beter. Meer geluk leidt tot meer creativiteit, meer productiviteit en juist minder verzuim en verloop. Daar kun je zowel als overheid als werkgever je voordeel mee doen.’
