PROMOVEREN
Elja van der Wolf
‘Focus en maak klein!’
Elja van der Wolf zou afgelopen maand promoveren maar de corona pandemie gooide roet in haar eten. Zij deed onderzoek naar het welbevinden in de gerontopsychiatrie en ontwikkelde twee vragenlijsten die nog niet bestonden en waar veel behoefte aan was. Ze neemt ons mee in haar drijfveren te gaan promoveren en als de rust wedergekeerd is, promoveert zij in het najaar (2020).
Hoe kwam je op het idee om te gaan promoveren? Ik ben op dat idee gekomen doordat ik meegewerkt heb aan het opzetten van een 'leerhuis' voor de gerontopsychiatrie binnen de zorginstelling Laurens [https://laurens.nl] om gestructureerd aan kwaliteitsverbetering te werken. Samen met een collega kwamen we tot de conclusie dat er heel weinig onderzoek was gedaan naar de doelgroep ouderen en dat het uitvoeren van onderzoek goed zou passen binnen de doelstelling van het leerhuis. Zowel het doen van onderzoek leek me interessant maar ook het feit dat de doelgroep er direct profijt van had gaf voor mij de doorslag. Het stukje ‘welbevinden’ heb ik toegevoegd omdat het behouden of bereiken van een zo hoog mogelijk welbevinden een van de belangrijkste doelstellingen van de verpleeghuiszorg is.
Waarom bij de OU? Dat was een logische stap omdat die collega met wie ik samenwerkte was afgestudeerd bij de faculteit Psychologie. Er kon dus makkelijk contacten worden gelegd. Toen bleek dat de OU ook gericht is op buitenpromovendi en ik snel positieve reacties kreeg van Lilian, Susan en Wim was mijn keuze snel gemaakt.
Hoe combineerde je werk, privéleven en het promotietraject? In het begin was dit goed te doen, omdat ik uren kreeg vanuit Laurens. Toen uiteindelijk die uren op waren moest ik het schrijfwerk vervolgens mijn in eigen tijd doen. Dat was wel pittig. Ik werk 32 uur, en ik heb ook familie, vrienden en een huishouden, dus dat was wel schipperen. Ik heb af en toe een vrije week genomen om even wat meters te maken. Ik werk namelijk beter als ik me op 1 ding kan concentreren. Uiteindelijk heeft die laatste fase nog 2 jaar geduurd. Nu het proces (bijna ...) is afgerond is het fijn om weer echt vrij te kunnen zijn in de weekenden.
Komen werken en promoveren samen in je onderzoek? Ja zeker. Ik werk als psycholoog in het verpleeghuis. Tot nu toe niet met de gerontopsychiatrie, maar wel met mensen die een verstandelijke beperking hebben of dementie. Hoewel de doelgroepen verschillend zijn, is welbevinden een belangrijk onderwerp waarvoor ik ook in mijn dagelijkse werk veel aandacht heb. Verder mag ik de resultaten van het onderzoek implementeren bij Laurens. Dat betekent dat ik met medewerkers van de gerontopsychiatrie zal gaan overleggen hoe mijn resultaten het best gebruikt kunnen worden in de zorg. Ik vind het heel mooi om zo concreet iets te kunnen bijdragen aan de dagelijkse zorg.
Wat is het onderwerp en de scope van je onderzoek? Het onderwerp van mijn onderzoek is ‘welbevinden in de gerontopsychiatrie’. Dit is een groep ouderen met psychiatrische problemen (niet dementie) die in het verpleeghuis wonen. Ik heb eerst systematisch de bestaande literatuur over dit onderwerp doorgenomen om te kijken welke kennis al beschikbaar is. Daarbij kwam ik er achter dat in - het summier aanwezige onderzoek - steeds van verschillende vragenlijsten gebruik werd gemaakt, waarvan ook nog eens geen enkele specifiek voor deze doelgroep was ontwikkeld. Daarom heb ik twee vragenlijsten ontwikkeld voor het meten van welbevinden binnen deze doelgroep. De eerste is een zelfbeoordelingsvragenlijst die door de bewoner zelf beantwoord kan worden, en de tweede is een observatielijst die door de zorg ingevuld dient te worden. Ten slotte heb ik gekeken naar de relatie tussen welbevinden en gedragsproblemen binnen de gerontopsychiatrische doelgroep.
Is promotieonderzoek doen leuk? In mijn geval waren de werkzaamheden best afwisselend: samenwerking met medewerkers in het verpleeghuis, het creatieve proces om een goede vragenlijst te maken, interviews afnemen met alle bewoners en hun verzorgenden. Waarbij ik heel dankbaar ben voor de mooie gesprekken die bij zo'n onderwerp toch op gang komen en voor de openheid van iedereen die heeft meegewerkt aan het onderzoek. Daarna de data-analyse, een uitdaging maar met het belonende effect dat je zicht krijgt op je resultaten. En tenslotte het schrijven van de artikelen wat weer een beroep doet op je creativiteit. Probeer maar eens goed lopende zinnen te formuleren! En niet te vergeten het interpreteren van de resultaten. Als ik nu zo terug kijk vond ik eigenlijk elk onderdeel leuk om te doen.
Welke valkuilen heb jij ervaren? Ik denk dat geen enkele promovendus van te voren goed weet waar hij/zij aan begint, waarmee het risico op valkuilen groot is. Waar ik bijvoorbeeld al heel snel achter kwam was dat ik voortdurend achter mijn eigen (wellicht optimistische) planning aan liep. Als mijn planning had geklopt had ik in dezelfde tijd wel drie promotieonderzoeken kunnen doen. Ik moest dus voortdurend mezelf herinneren dat dingen zeker drie keer zo lang duren als ik van te voren had ingeschat. Je hebt dus echt wel een lange adem nodig. Zeker de laatste fase, waarbij ik alles in eigen tijd moest doen ging het tempo nog verder omlaag, en dan kan je soms echt moedeloos raken. Een andere valkuil waar ik met beide benen ingestapt ben, is dat ik mijn plan veel te groot was. Ik heb mijn eigen onderzoeksvoorstel geschreven, en ik wilde van nog veel meer factoren onderzoeken welke relatie ze hadden met welbevinden. Hier is veel tijd in gaan zitten, terwijl ik de data uiteindelijk maar beperkt heb gebruikt. Achteraf was het beter geweest om te focussen op een kleiner aantal onderwerpen.
En nog 1 laatste gouden tip voor aspirant promovendi? Ik vrees dat dé gouden tip niet bestaat. Maar om bovenstaande valkuilen te vermijden is het denk ik belangrijk om de rust te nemen aan het begin van je onderzoek, en heel helder te krijgen wat je precies wil onderzoeken en hoe je dat wil doen. Je hierin ook goed te laten begeleiden door (co-) promotoren, die natuurlijk veel meer ervaring hebben met het doen van onderzoek. Verder een praktische tip: ik heb in de fase van het schrijven wel veel gehad aan de app 'forest'. De app blokkeert je telefoon voor een bepaalde periode, wat afleiding kan voorkomen. Dat is op zich al helpend, maar door de app te gebruiken deel je je tijd ook automatisch in blokken in van bijvoorbeeld een of twee uur, waarna je even een korte pauze kan nemen. Dit hielp mij mijn tijd goed in te delen, en dus effectief thuis te werken.