In 2020 blikken we terug op 35 jaar Open Universiteit. In de vorige uitgave van Modulair keerden we terug naar de oprichting en beginjaren. In deze editie gaan we in op de ontwikkeling van het studiemateriaal en de leeromgeving. Primair gericht op schriftelijk studiemateriaal maar van uit onze opdracht tot innovatie hebben we permanent gewerkt aan een brede, elkaar aanvullende middelen die onze studenten nog beter naar de eindstreep moet leiden. Frans Bogaert, voormalig hoofdredacteur van Modulair en zeer betrokken bij het archiveren van het OU-erfgoed, vertelt graag.

Deel 2: Van beeldplaat naar online onderwijs

In de video ‘Inzet van andere moderne media’ spreekt Freek Gastkemper, toenmalig hoofd Onderwijskundige afdeling, over de specifieke toepassing van multimedia.

Beeldplaat

Al meteen vanaf de start in 1984 maakte de interactieve beeldplaat deel uit van het cursusmateriaal. Deze kon worden afgespeeld in een studiecentrum. Aanvullend werden vanuit didactisch oogpunt videofilms en televisie uitzendingen ingezet om te oriënteren, motiveren, illustreren en demonstreren. Alle opleidingen maakten ruim gebruik van de beeldplaat.

Doorontwikkeling mediamix

Naast de interactieve beeldplaat volgde de inzet van tal van audio-visuele producten, zoals cassettebandje en videoband, die de student thuis konden raadplegen. De komst van de personal computer maakte meer interactie (lees: oefening) mogelijk. Al snel stonden op elk studiecentrum pc’s waar COO-programma’s en simulaties op draaiden. Later ontvingen studenten floppies en cd-roms zodat ze hiermee thuis aan de slag konden.

This video has been disabled until you accept marketing cookies. Manage your preferences here or directly accept targeting cookies.

Studienet

Na de publieke opkomst van Internet (1995) startte de Open Universiteit ambitieus met de ontwikkeling van haar eerste digitale platform, dat vanaf 1997 zou worden gelanceerd als Studienet. In eerste instantie ging het om een webomgeving waar informatie over cursussen (inhoud, tentamens, begeleiding) te vinden was, en waar studenten met elkaar, maar ook met docenten konden communiceren. Voor sommige cursussen werd hier ook een elektronisch werkboek aangeboden met leerstof en opdrachten.

Elektronische leeromgeving (5. fotosuggestie: screenprint van YouLearn)

Door de jaren heen is de elektronische leeromgeving meer en meer geëvolueerd naar de huidige interactieve persoonlijke leeromgeving yOUlearn. Het zelfgebouwde Studienet werd begin deze eeuw afgebouwd en vervangen door Blackboard (dat Studienet bleef heten). Blackboard werd op zijn beurt in 2015 vervangen door de yOulearn.

‘De komst van het Internet maakte ons afstandsonderwijs veel minder afstandelijk. Plots waren de studenten ook in Heerlen, je kon met hen communiceren via discussiegroepen. We hebben midden jaren 90 zo geëxperimenteerd met een elektronisch mentoraat. Ik heb in die tijd ook lezingen gehouden over het feit dat het hele scriptieproces zou veranderen doordat alle bronnen via Internet beschikbaar kwamen. Ik wist niet precies hoe het ging werken maar we dachten allemaal wel dat het groots zou worden’

Kathleen Schlusmans ( (destijds onderwijstechnoloog OTEC)

Online leeromgeving

Door de jaren heen is de elektronische leeromgeving meer en meer geëvolueerd naar de huidige interactieve persoonlijke leeromgeving yOUlearn. Ook de term veranderde mee: van elektronische naar digitale naar online leeromgeving. Het zelfgebouwde Studienet werd begin deze eeuw afgebouwd en vervangen door Blackboard (dat Studienet bleef heten). Blackboard werd op zijn beurt in 2015 vervangen door de yOulearn.

Online onderwijs

Wie had dat kunnen voorzien? De Corona-crisis heeft – van lager, voortgezet tot hoger onderwijs – een enorme vraag naar online onderwijs doen ontstaan. En uiteraard delen wij onze expertise op dit terrein graag. In één van de online presentaties licht onze rector prof. Theo Bastiaens, zelf hoogleraar onderwijstechnologie, enkele basale principes van online leren toe.

‘Eerst de didactiek, dan de techniek. Focus niet op techniek, maar kijk hoe je de boodschap overbrengt. Probeer de aandacht vast te houden. En dan pas later zoek je passende media erbij.’

Theo Bastiaens, Rector Magnificus