modulair
Rubriek: Lustrum
Leestijd: 2 min | Tekst: Dominique Knols
40 jaar Open Universiteit
Een beetje historie
04
04
40 jaar Open Universiteit
Een beetje historie
In september 2024 is het 40 jaar geleden dat koningin Beatrix de Open Universiteit officieel opende. Dit jaar vieren we dus ons 8e lustrum. En daar zijn we enorm trots op! Om dat te vieren vinden er verschillende lustrumactiviteiten plaats. Zowel de Opening Academisch jaar als de dies natalis krijgen een feestelijk tintje, maar ook andere evenementen krijgen het stempel Lustrum.
Modulair maakt er graag een rubriek van dit jaar. In deze uitgave lees je waar de Open Universiteit haar bestaansrecht aan ontleent en wie zich hard gemaakt heeft voor onze zaak!
Jos van Kemenade
Ruud de Moor
Oprichting
Tijdens het kabinet-Den Uyl (1973-1977) stonden de principes van 'Gelijke kansen voor iedereen' en 'betere spreiding van inkomen, kennis en macht' centraal. Minister Jos van Kemenade (PvdA) van Onderwijs omarmde in deze context vanaf 1975 het concept van een open universiteit als een mogelijkheid voor een 'tweede kans'.
‘De Open universiteit heeft als maatschappelijke taak het aanreiken van een tweede kans of tweede weg voor het volgen van hoger onderwijs aan volwassenen die daar eerder niet aan zijn toegekomen’
Ruud de Moor, emeritus-hoogleraar sociologie en voormalig rector magnificus en voorzitter van het Bestuur van de Katholieke Universiteit Brabant, wordt beschouwd als de ware geestelijke vader van de Open Universiteit. Hij was de visionair die ons concept uitwerkte. In 1977 nam hij de rol op zich als voorzitter van de Commissie Voorbereiding Open Universiteit (CVOU), en van 1981 tot 1984 bekleedde hij het voorzitterschap van de Stichtingsraad. Na zijn pensionering keerde hij terug als lid van onze Bestuursraad.
Officiële opening
Op 6 januari 1984 werd via de televisie officieel bekendgemaakt dat de Open Universiteit van start ging. Binnen slechts één week moesten circa 1.400 telefoontjes worden beantwoord. Opmerkelijk genoeg waren er al 12.000 geïnteresseerden geregistreerd nog voordat de voorlichtingscampagne in mei van start ging. In de eerste jaren kregen we zelfs zo'n 40 uur gratis zendtijd van de NOS. De reclames werden strategisch uitgezonden, waaronder tijdens de rust van de Europa Cup II-voetbalfinale in 1984.
Al snel ontstonden er aanzienlijke wachtlijsten, onder andere doordat de productie van cursussen achterliep op de groeiende vraag. Terwijl de ontwikkeling van de curricula op gang kwam – uiteindelijk leidend tot ongeveer 300 cursussen en een tiental wetenschappelijke opleidingen – nam de vraag nog verder toe.
Op 26 september 1984 vond de officiële opening plaats door koningin Beatrix en reikte zij aan de eerste lichting studenten een cursuspakket uit.
Waarom Limburg?
Dat de Open Universiteit in Heerlen is gevestigd, is te danken de Limburgse toenmalige gouverneur Johan Kremers. Hij bracht een massale lobby op gang om de Open Universiteit naar zijn provincie toe te krijgen en met wat hulp van minister-president Van Agt kreeg hij het voor elkaar, tegen de zin van vrijwel iedereen die er iets over te zeggen had. De sluiting van de mijnen in Limburg móest gecompenseerd worden en zo vestigden we ons aan de Valkenburgerweg in Heerlen.
Gottfried Leibrandt
Onze eerste CvB-voorzitter
Gottfried Leibbrandt was bij het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen directeur-generaal voor het hoger onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek, toen hij in 1975 de Engelse Open University bezocht. Zes jaar later, per 1 november 1981, werd hij benoemd tot de eerste CvB-voorzitter van de Nederlandse Open Universiteit. Tot 1 juli 1987 hielp hij de instelling opbouwen, om vervolgens te gaan werken als adviseur van de Europese Commissie, de Wereldbank en UNESCO.
Onze eerste CvB-voorzitter
Gottfried Leibbrandt was bij het ministerie van Onderwijs en Wetenschappen directeur-generaal voor het hoger onderwijs en het wetenschappelijk onderzoek, toen hij in 1975 de Engelse Open University bezocht. Zes jaar later, per 1 november 1981, werd hij benoemd tot de eerste CvB-voorzitter van de Nederlandse Open Universiteit. Tot 1 juli 1987 hielp hij de instelling opbouwen, om vervolgens te gaan werken als adviseur van de Europese Commissie, de Wereldbank en UNESCO.
Gottfried Leibrandt
Wil je meer weten over het ontstaan van de Open Universiteit?
Bekijk dan onze tijdlijn of lees onze lustrumkrant uit 1994.