modulair
Rubriek: De leerstoel
Leestijd: 2 min | Tekst: Ingrid Beckers | Fotografie: Laurent Stevens
DE LEERSTOEL
08
Hoe het goederenrecht duurzaam bouwen kan bevorderen
Wie zijn onze nieuwe - bijzonder - hoogleraren? Welke prangende wetenschapsvraag willen zij beantwoorden? Pernille van der Plank over haar leerstoel Privaatrecht, in het bijzonder Goederenrecht aan de faculteit Rechtswetenschappen.
Kun je in één alinea uitleggen waar jouw leerstoel over gaat?
‘Over hoe het goederenrecht duurzaam bouwen kan bevorderen. Innovaties voor de energietransitie en circulair bouwen gaan ongelooflijk hard en zijn soms lastig in te passen in de eeuwenoude rechtsregels die gericht zijn op de klassieke manier van bouwen. In mijn onderzoek probeer ik duurzame vastgoedinnovaties een plek te geven binnen bestaande regelgeving.’
Kun je een voorbeeld geven?
‘De bouwwereld wil meestal ‘goedkoop bouwen’. Duurzame toepassingen zoals zonnepanelen worden vaak wegbezuinigd, want: te duur. Een oplossing is om deze toepassingen te huren van een leverancier. Je zou denken: de leverancier blijft eigenaar van deze onderdelen, jij van het gebouw. Zo simpel ligt het niet. Volgens de wet wordt de eigenaar van het gebouw eigenaar van alles wat hier onderdeel van vormt. Duurzame verhuur-constructies leveren daardoor een hoop juridische vragen op.’ ‘Ander voorbeeld: als we huizen gaan verwarmen met heet afvalwater bijvoorbeeld van fabrieken? Wie is dan ‘eigenaar’ van die warmte? De fabriek? De eigenaar van de leiding? De wet geeft ook hier geen regels voor.’
Maar dan pas je de wet toch aan?
‘Dat kan. Maar dan ben je zo vijftien jaar verder. Dat is te lang en staat verduurzaming in de weg. Door deze vragen te beantwoorden aan de hand van bestaande regelgeving, kunnen we nu al op een duurzame manier gaan bouwen.’
Je ontving ook 1,5 miljoen euro subsidie voor onderzoek naar wateropslag. Waarom?
‘Door periodes van grotere droogte krijgt water een andere waarde. Hoe zit het als we in tijden van overvloed regenwater grootschalig gaan opvangen bijvoorbeeld in zandlagen? Wie is dan eigenaar van dat water? En als je het opgeslagen water vervoert via waterwegen, verandert het eigendomsrecht dan? Het beantwoorden van deze vragen is met name voor de land- en tuinbouw essentieel.’
Hoe kwam je in dit onderzoeksveld terecht?
‘Aanvankelijk wilde ik iets met mensenrechten doen. Omdat ik het privaatrecht zo leuk vond, kwam ik daarin terecht. Ik schreef een proefschrift over onroerende zaken. Onder meer over de vraag hoe iemand eigenaar kan zijn van bestanddelen van andermans gebouw. Ik had niet verwacht dat dit zo’n grote rol zou gaan spelen in duurzaam bouwen. Wat een geluk dat ik met zo’n mooi onderwerp bezig kan zijn! En hopelijk bijdraag aan een betere wereld voor de volgende generatie.’